H Μάχη Της Κρήτης.
Τα Δραματικά Γεγονότα Των Τελευταίων Ημερών Στα Σφακιά
Εκφωνήθηκε από το Βασίλειο Λ. Θωμά, Δικηγόρο και Γεν. Γραμματέα της
«Ένωσης Των Απανταχού Σφακιανών» στην επέτειο της Μάχης της Κρήτης στα Σφακιά.
Χώρα Σφακίων, 18 Μαΐου 2011
Αξιότιμοι εκπρόσωποι της Πολιτείας και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης,
Σεβαστοί εκπρόσωποι της Εκκλησίας,
Αγαπητοί φίλοι σύμμαχοι από την Μ. Βρετανία, την Αυστραλία και τη Ν. Ζηλανδία,
Αγαπητοί συνεπαρχιώτες και φίλοι των Σφακιών,
Αποτελεί ιδιαίτερη τιμή και χαρά για μένα, το ότι βρίσκομαι σήμερα στον τόπο της ρίζας μου
-και με την ιδιότητά μου ως Γενικός Γραμματέας της «Ένωσης των Απανταχού Σφακιανών»-
αποδεχόμενος την πρόσκληση του Δημάρχου Σφακίων να είμαι κεντρικός ομιλητής στην
εκδήλωση της Χώρας Σφακίων για την «Μάχη της Κρήτης», υπό την αιγίδα της Περιφέρειας
Κρήτης και της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων.
Είναι εξαιρετικά δύσκολο να αποτυπώσει οποιοσδήποτε ομιλητής το κλίμα εκείνων των
ηρωϊκών και δραματικών ημερών σε μια ολιγόλεπτη ομιλία, κρατώντας συγχρόνως αμείωτη
την προσοχή και το ενδιαφέρον των ακροατών του. Στόχος μου θα είναι, να σας μεταφέρω
όλους νοερά στις τελευταίες δραματικές ημέρες της εκκένωσης των συμμαχικών
στρατευμάτων του νησιού από ετούτη την στενή παραλία των Σφακιών, όταν πλέον η
πλάστιγγα της μάχης είχε γείρει ανεπανόρθωτα προς την πλευρά των απάνθρωπων εισβολέων-
κατακτητών.
Η Μάχη της Κρήτης έχει χαρακτηριστεί από πολλούς ιστορικούς, ως το τρίτο «ΟΧΙ» της
Ελληνικής Ιστορίας, μετά το «μολών λαβέ» των Θερμοπυλών και το ΟΧΙ της 28ης Οκτωβρίου
1940. Η Μάχη της Κρήτης (20 Μαΐου - 1 Ιουνίου 1941) υπήρξε πράγματι μοναδική στην
παγκόσμια πολεμική ιστορία από πολλές απόψεις.
Κατ' αρχάς, ήταν η μόνη μάχη, η οποία κερδήθηκε από την αεροπορία και μόνο. Δεδομένου
ότι η Κρήτη είναι νησί, η γερμανική επίθεση έπρεπε να εκδηλωθεί μέσω θαλάσσης και αέρος.
Οι Γερμανοί πράγματι επιχείρησαν να ενισχύσουν με ναυτικές δυνάμεις την επίθεση, αλλά τα
σχέδιά τους ανατράπηκαν από τον βρετανικό στόλο, ο οποίος κατέστρεψε και βύθισε όλη την
γερμανική νηοπομπή. Έτσι οι Γερμανοί αναγκάστηκαν να στηριχθούν αποκλειστικά στην
Luftwaffe, είτε χρησιμοποιώντας τα αεροσκάφη τους, είτε ρίχνοντας αλεξιπτωτιστές και
πολεμοφόδια, είτε σέρνοντας ανεμόπτερα, είτε κάνοντας αναγκαστικές προσγειώσεις.
Ακόμη, η ίδια η πορεία της μάχης ήταν πολύ ασυνήθιστη, γιατί η Γερμανική επίθεση είχε ήδη
συντριβεί από τις πρώτες ώρες σε όλα τα σημεία του νησιού, εκτός από ένα, το οποίο όμως
αποδείχθηκε τεράστιας σημασίας. Αυτό ήταν το αεροδρόμιο του Μάλεμε, δυτικά της πόλης
των Χανίων. Σε όλα τα υπόλοιπα σημεία όπου είχαν προσγειωθεί οι Γερμανοί, είχαν
αναγκαστεί να παραδοθούν στους Κρήτες υπερασπιστές και τους Συμμάχους. Ελέγχοντας το
Μάλεμε όμως, κατάφεραν να κρατήσουν υπό τον έλεγχό τους όλον τον εναέριο χώρο του
νησιού.
Τρίτον και σημαντικότερο, η Μάχη της Κρήτης είχε ένα εξαιρετικά βαρύ τίμημα για τους
εισβολείς. Οι ιστορικοί λένε, ότι οι στρατιωτικές απώλειες του 7ου Τμήματος Αλεξιπτωτιστών
και των υπολοίπων τμημάτων της Wehrmacht, της αφρόκρεμας του ναζιστικού στρατού
δηλαδή, που ανήλθαν σχεδόν σε 18.000 άνδρες, ήταν περισσότερες από το σύνολο των
Γερμανών στρατιωτών που είχαν σκοτωθεί μέχρι τότε στην κατάληψη των υπόλοιπων χωρών
της Ευρώπης(!). Χάρις στην λυσσαλέα και ορμητική αντίσταση όλου του Κρητικού λαού και
των Συμμάχων, αυτό το πολύτιμο και πολυδιαφημισμένο όπλο των Γερμανών
αλεξιπτωτιστών, αποδεκατίστηκε τελείως σαν μάχιμη μονάδα, σημαίνοντας το τέλος τους
στον Β' Π.Π., αλλά και τσαλακώνοντας ανεπανόρθωτα το προφίλ του υπέρβαρου και
υπερφίαλου στρατάρχη Goering.
Η Μάχη της Κρήτης, την οποία ο Churchill, επαινώντας τους Κρητικούς, χαρακτήρισε ως «την
κατά μέτωπο σύγκρουση με την ίδια την αιχμή της γερμανικής λόγχης», «ακριβοπληρώθηκε»
από τον γερμανικό στρατό στην παγωμένη λάσπη και το πετρωμένο χιόνι της Μόσχας και του
Στάλινγκραντ, λόγω της μοιραίας καθυστέρησης της επιχείρησης «Barbarossa», η οποία
έπρεπε σύμφωνα με τους γερμανικούς σχεδιασμούς να είχε ξεκινήσει ήδη από τον Απρίλιο του
1941. Οι Κρητικοί φυσικά, φρόντισαν με την γενναία στάση τους να «επιστρέψουν» την
φιλοφρόνηση του Churchill, αφής στιγμής οι τεράστιες απώλειες των Γερμανών στην Κρήτη
ματαίωσαν οριστικά τους σχεδιασμούς για την από αέρος εισβολή των Βρετανικών Νήσων.
Ας μεταφερθούμε όμως τώρα στις μέρες εκείνες:
Τρίτη, 27 Μαΐου 1941
Οι μάχες στο Μάλεμε, στο Γαλατά, στη Σούδα και στο Ρέθυμνο έχουν ήδη χαθεί για τους
υπερασπιστές τους, οι οποίοι έχουν λάβει διαταγές να κατευθυνθούν στα Σφακιά για την
«εκκένωση». Το δρομολόγιο προέβλεπε τα στρατεύματα να ακολουθήσουν την ορεινή
διαδρομή Σούδα - Στύλος - Ασκύφου - Χώρα Σφακίων. Το βράδυ εκείνο, κατευθύνεται προς
τα Σφακιά ο ίδιος ο Στρατηγός Freyberg, για να συντονίσει την άφιξη, κατανομή και
αποχώρηση των στρατευμάτων. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του, την νύχτα 28-29 Μαΐου
θα έφευγαν 1.000 άνδρες, την 2930 Μαΐου 6.000, την 30-31 Μαΐου 5.000 και την 31 Μαΐου -
1 Ιουνίου 3.000, συνολικά δηλαδή και οι 15.000 περίπου Βρετανοί, Αυστραλοί και
Νεοζηλανδοί που ήταν στο νησί. Από όλους αυτούς θα προηγούνταν οι τραυματίες, και μετά
θα ακολουθούσαν οι μονάδες με την σειρά που είχαν πολεμήσει περισσότερο.
Την νύχτα της 27ης προς 28ηΜαΐου 1941, είχε ήδη ξεκινήσει η σύμπτυξη των συμμαχικών καιελληνικών δυνάμεων προς το Νότο, με την ακόλουθη διάταξη: Στο χωρίο Βεριτιανά
βρίσκονταν το 1οΤάγμα Καταδρομών και δύο λόχοι του 28ου ΝΖ Συντάγματος Πεζικού. Η
5ηκαι 19η ΝΖ Ταξιαρχία ήταν στο Στύλο και στο Νιο-Χωριό. Το 4οΤάγμα Καταδρομών στην
τοποθεσία Μπάμπαλι Χάνι. Η 4η Ταξιαρχία με τρία ελαφρά άρματα κινήθηκε στο οροπέδιο του
Ασκύφου, για να προστατέψει και το ΝΖ Στρατηγείο που είχε φθάσει εκεί. Οι στρατηγοί
Westonκαι Freybergήταν εν κινήσει προς τα Σφακιά. Όλες οι υπόλοιπες μονάδες κινούνταν
προς Νότο, όπως επίσης και οι ομάδες των ενόπλων Κρητών, για να υποστηρίξουν τις
συμμαχικές οπισθοφυλακές στην φύλαξη και υπεράσπιση των μονοπατιών που οδηγούσαν στα
Σφακιά.
Τετάρτη, 28 Μαΐου 1941 (1η μέρα εκκένωσης)
Στις 5.30 π.μ., το 85ο Ορεινό Σύνταγμα των Γερμανών επιτίθεται στα τμήματα των
Αυστραλών και Νεοζηλανδών που υπερασπίζονται το Στύλο, αλλά αποκρούεται
αποτελεσματικά στην αρχή. Οι Γερμανοί ανασυντάσσονται γρήγορα και ετοιμάζονται για νέα,
σφοδρότερη επίθεση αυτή τη φορά. Οι Αυστραλοί Ταξίαρχοι Hargest και Vasey αποφασίζουν
να υποχωρήσουν προς τις Βρύσες, με τους Γερμανούς να τους παρακολουθούν από κοντά.
Την ίδια ώρα, οι καταδρομείς στα Βεριτιανά δέχονται σφοδρή επίθεση από άλλο επίλεκτο
γερμανικό τμήμα. Μετά βίας κατορθώνουν να κρατήσουν τις θέσεις τους μέχρι το μεσημέρι,
οπότε δίνεται διαταγή να υποχωρήσουν προς τους Αρμένους. Από εκεί, καταφέρνουν με
συνεχή ορεινή πορεία για 30 χλμ και υπό την πίεση των Γερμανών να ενωθούν με το κύριο
σώμα των Αυστραλών και Νεοζηλανδών στη θέση Μπάμπαλη Χάνι - Κάϊνας, έχοντας μόνο 2
νεκρούς και 8 τραυματίες.
Οι Γερμανοί σχεδιάζουν να επιτεθούν με το 85ο και το 141ο Ορεινό Σύνταγμα, για να
αναγκάσουν τους υπερασπιστές στην γραμμή Μπάμπαλη Χάνι - Κάϊνας να παραδοθούν,
γνωρίζοντας ότι για όσο παραμένει αυτή η θέση οχυρωμένη, ο δρόμος προς τα Σφακιά είναι γι'
αυτούς κλειστός. Στις 15:15 μ.μ. ξεκινά η λυσσαλέα επίθεσή τους, με μοτοσικλετιστές, με
μηχανικό, με πυροβολικό, με αντιαρματικά και με πεζικό. Οι γερμανικές μοτοσικλέτες
αποδεκατίζονται από τα συμμαχικά πυρά, ενώ τα κανόνια των αγγλικών αρμάτων κρατούν
μακριά τους Γερμανούς πεζικάριους. Οι Αυστραλοί κομμάντος σε συνεργασία με ένοπλους
Κρήτες ανακόπτουν κυκλωτική απόπειρα των Γερμανών, με αποτέλεσμα να σταματήσει η μάχη
μόλις τις πρώτες βραδινές ώρες, χωρίς να παραδοθεί η τοποθεσία, όπως προέβλεπε το
συμμαχικό σχέδιο. Μετά τις 21:30 μ.μ. ξεκίνησε η σύμπτυξη όλων των συμμαχικών
στρατευμάτων προς το Ασκύφου, χωρίς καν να τολμήσουν οι Γερμανοί να την
παρενοχλήσουν τις νυχτερινές ώρες.
Στις 22:00 μ.μ. της 28ης Μαΐου, κατέπλευσαν ανοιχτά του κόλπου των Σφακίων τα βρετανικά
αντιτορπιλλικά «NAPIER», «NIZAM», «KELVIN» και «CANDAHAR».
Πέμπτη, 29 Μαΐου 1941 (2η μέρα εκκένωσης)
Μέχρι τις 03:00 π.μ., είχαν επιβιβαστεί και αναχωρήσει στα τέσσερα βρετανικά αντιτορπιλλικά
περίπου 200 τραυματίες και 800 στρατιώτες, μέσα σε κατάσταση απόλυτης σύγχυσης και
αναταραχής, και υπό τον συνεχή φόβο της Luftwaffe. Ο μεν στρατηγός Freybergανησυχούσε
ότι δεν θα μπορούσε να κρατήσει η αντίσταση των οπισθοφυλακών για πολλές ημέρες ακόμη,
ενώ δε το βρετανικό ναυτικό βιαζόταν να τελειώνει με την παραλαβή των στρατευμάτων, για
να μην διακινδυνεύσει άλλο την απώλεια πλοίων και πληρωμάτων. Ο ναύαρχος Canningham
μάλιστα έστειλε ρητή διαταγή να έχει ολοκληρωθεί η εκκένωση το πολύ μέχρι την νύχτα της
30ης προς 31ηΜαΐου. Την ίδια ώρα που αναχωρούσε το πρώτο κύμα των στρατιωτών, τα
τμήματα της συμμαχικής οπισθοφυλακής κάλυπταν το οροπέδιο του Ασκύφου, τα υψώματα
του Βιτσαλόκουμου, την είσοδο της Ίμβρου και τα ανατολικά μονοπάτια στο χωριό
Κομιτάδες. Στις 22:00 μ.μ. της ίδιας ημέρας, έφθασαν ανοιχτά των Σφακίων το μεταγωγικό
«GLENSILL», τα καταδρομικά «PHOEBE» και «PERTH», τα αντιαεροπορικά καταδρομικά
«CALCUTTA» και «COVENTRY» και τα αντιτορπιλλικά «JARVIS», «JANUS» και «HASTY».
Παρασκευή, 30 Μαΐου 1941 (3η μέρα εκκένωσης)
Όταν έφθασε η ώρα να σαλπάρουν τα οκτώ καράβια, κατά τις 03:00 π.μ. τα ξημερώματα,
είχαν πάρει μαζί τους 6.550 άνδρες που είχαν πολεμήσει στο Μάλεμε και τα Χανιά, εκ των
οποίων οι 1.550 τραυματίες. Ο στρατηγός Freybergεξακολουθούσε να παραμένει στα Σφακιά
για να διασφαλίσει την αποχώρηση των στρατιωτών του, αν και ο στρατάρχης Wavell του
Βρετανικού Στρατηγείου Μ. Ανατολής, τον είχε διατάξει να αποχωρήσει για Αλεξάνδρεια ήδη
από τις 28 Μαΐου. Το πρωί της 30ης Μαΐου παρέμεναν ακόμη γύρω στους 10.000 στρατιώτες
στη Χώρα Σφακίων και στα υψώματα της γύρω περιοχής, μέχρι τον δρόμο προς το Ασκύφου.
Ο Freyberg τηλεγραφούσε απεγνωσμένα στον Wavell να του παραχωρήσει περισσότερα πλοία
για την αναχώρηση των στρατιωτών του. Τη νύχτα της 30ης προς 31ηςΜαΐου τελικά
αποφάσισε το Στρατηγείο Μ. Ανατολής να αποστείλει 4 αντιτορπιλλικά να παραλάβουν περί
τους 2.000 άνδρες. Όμως, τα δύο από αυτά δεν κατόρθωσαν να φθάσουν στα Σφακιά, το ένα
λόγω βλάβης και το άλλο λόγω προσβολής από εχθρικά αεροπλάνα. Έτσι αποφασίστηκε η
παράταση της εκκένωσης για μια ακόμη νύχτα. Τελικά στις 22:00 μ.μ. της 30ης Μαΐου
έφθασαν στα Σφακιά τα αντιτορπιλλικά «NAPIER» και «NIZAM», τα οποία όμως μπορούσαν
να πάρουν το πολύ μέχρι 500 άνδρες το καθένα. Οι αξιωματικοί της επιβίβασης αποφάσισαν
όμως να επιβιβάσουν όσους περισσότερους γίνεται, και έτσι τα 2 καράβια απέπλευσαν στις
03:00 π.μ. με 1.500 άνδρες. Επίσης, στις 23:00 μ.μ. της Παρασκευής, έφθασαν και 2
υδροπλάνα τύπου «Sunderland», στα οποία επιβιβάστηκαν ο στρατηγός Freyberg με το
επιτελείο του, αλλά και το κλιμάκιο της Ελληνικής Κυβέρνησης με τον επικεφαλής υπουργό Στ.
Τζανακάκη.
Σάββατο 31 Μαΐου 1941 (4η μέρα εκκένωσης)
Το πρωί του Σαββάτου 31 Μαΐου, είχαν παραμείνει στην ευρύτερη περιοχή των Σφακίων περί
τους 9.000 άνδρες για αποχώρηση, οι περισσότεροι Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί. Ο στρατηγός
Weston, ο οποίος παρέμεινε στα Σφακιά να διευθύνει την τελευταία φάση της εκκένωσης,
τηλεγράφησε στην Αλεξάνδρεια ότι βρίσκονταν ακόμη 4.000 άνδρες στους Κομιτάδες, 3.500
στο Ασκύφου και 1.500 στην Χώρα Σφακίων. Υπολογίζοντας ότι θα μπορούσε να
χρησιμοποιηθεί και η νύχτα της 1ηςμε 2ης Ιουνίου για εκκένωση, είχε κανονίσει να γίνουν
αναχωρήσεις με πλοία από τις παραλίες του Λουτρού, του Φραγκοκάστελου, της Χώρας
Σφακίων και του Πλακιά.
Όμως, η διαταγή από το Στρατηγείο Μ. Ανατολής ήταν σαφής και δραματική: Η νύχτα του
Σαββάτου 31ης Μαΐου προς Κυριακή 1η Ιουνίου θα ήταν η τελευταία νύχτα εκκένωσης. Θα
στέλνονταν 3 αντιτορπιλλικά και 1 ναρκοθηρευτικό, τα οποία υπολογίζονταν ότι θα επιβίβαζαν
μόνο 3.500 άνδρες, αφήνοντας τους υπόλοιπους 5.500 αιχμάλωτους στα χέρια της
Wehrmacht. Πράγματι, στις 23:00 μ.μ. κατέπλευσαν στα Σφακιά το καταδρομικό «PHOEBE»,
το ναρκοθηρευτικό «ABDIEL» και τα αντιτορπιλλικά «JACKAL», «KIMBERLEY» και
«HOTSPUR». Τρία αποβατικά καράβια που είχαν μείνει στην ακτή από την προηγούμενη
νύχτα, βγήκαν από τις κρύπτες τους και φορτώθηκαν και αυτά άνδρες. Οι διαταγές
προέβλεπαν την επιβίβαση 3.500 περίπου ανδρών από τα μάχιμα τμήματα, με την παράλληλη
τοποθέτηση φρουράς στην παραλία, για την τήρηση της τάξης.
Όμως, αν και η επιβίβαση ξεκίνησε ομαλά, μόλις μαθεύτηκε ότι αυτή θα ήταν η τελευταία
νύχτα αναχώρησης, άρχισαν όλοι να τρέχουν πανικόβλητοι προς την ακτή. Τραγικό
αποτέλεσμα, πολλοί από τους στρατιώτες να μην καταφέρουν να επιβιβαστούν στις λέμβους
και να πέσουν στην θάλασσα. Τελικά, την 03:00 π.μ. της 1ης Ιουνίου απέπλευσαν για
Αλεξάνδρεια τα πλοία με 4.050 άνδρες, ενώ πολλοί τραυματίες έμειναν στην ακτή, λόγω
έλλειψης νοσοκομειακών αυτοκινήτων. Μαζί με τους 4.050 άνδρες αναχώρησε και ο
στρατηγός Weston με υδροπλάνο.
Κυριακή 1η Ιουνίου 1941 (τελευταία ημέρα)
Πριν αναχωρήσει με το υδροπλάνο ο στρατηγός Weston, παρέδωσε έγγραφη διαταγή στον
αντισυνταγματάρχη Colvin, ως τον αρχαιότερο από τους αξιωματικούς, τους οποίους η τύχη
καταδίκασε να μείνουν στην Κρήτη. Η διαταγή αυτή έλεγε περιληπτικά ότι:
α) οι αξιόμαχες μονάδες έχουν ήδη αναχωρήσει, άρα η συνέχιση της αντίστασης είναι μάταιη,
β) τα τρόφιμα έχουν τελειώσει από το βράδυ του Σαββάτου, γ) ο ασύρματος σύντομα θα
παύσει να λειτουργεί και δεν θα υπάρχει επικοινωνία με Αλεξάνδρεια, δ) δεν υπάρχουν
δυνατότητες για συνέχιση της εκκένωσης και τελείωνε με την φράση:
«Σας αναθέτω να συγκεντρώσετε όλους τους ανώτερους αξιωματικούς και να τους
μεταδώσετε την διαταγή μου να έρθουν σε επαφή με τον εχθρό και να παραδοθούν».
Έτσι, στα απομεινάρια του συμμαχικού στρατηγείου στα Σφακιά υψώθηκε τα ξημερώματα της
1ης Ιουνίου 1941 η λευκή σημαία της παράδοσης, την οποία όμως τις πρωινές ώρες
κατέβασαν και έσκισαν Σφακιανοί ένοπλοι, προσπαθώντας να δώσουν κουράγιο στους
εναπομέιναντες στρατιώτες των Συμμάχων.
Από τις 08:30 π.μ. της ημέρας εκείνης, ξεκίνησε σφοδρός βομβαρδισμός της περιοχής των
Σφακίων από την Luftwaffe, ο οποίος συνοδεύτηκε με υποστήριξη βαρέως πυροβολικού.
Μεμονωμένες ομάδες στρατιωτών μαζί με ένοπλους Σφακιανούς συνέχισαν να αντιστέκονται
στη γερμανική λαίλαπα εκείνη την ημέρα, παρά την διαταγή παράδοσης, και μέχρι εξάντλησης
των πυρομαχικών τους. Αξίζει να σημειωθεί πως μόλις στις 20:00 μ.μ. της Κυριακής
κατάφεραν οι Γερμανοί να κυκλώσουν τα Σφακιά και να ελέγξουν πλήρως την περιοχή γύρω
από την Χώρα.
Φυσικά και δεν πιάστηκαν αιχμάλωτοι όλοι οι 5.000 στρατιώτες των Συμμάχων που
παρέμειναν στα Σφακιά. Κάποιοι πρόλαβαν να φύγουν με πλωτά μέσα πριν τα επιτάξουν οι
Γερμανοί, και άλλοι κρύφτηκαν από Κρητικούς και φυγαδεύτηκαν αργότερα. Μόλις πέτυχαν οι
Γερμανοί τον έλεγχο της νότιας ακτής της Κρήτης, εγκατέστησαν πυκνή σειρά φυλακίων κατά
μήκος της, αποκλείοντας κάθε επικοινωνία με τον «ελεύθερο» κόσμο. Εξέδωσαν μάλιστα και
μια διαταγή -προκήρυξη, η οποία προέτρεπε τους στρατιώτες να παραδοθούν άμεσα, για να
«απολαύσουν τιμητικής και στρατιωτικής μεταχείρισης», άλλως θα θεωρούνταν ως
κατάσκοποι. Παρά τις απειλές των Γερμανών, περίπου 700 στρατιώτες των Συμμάχων
βρίσκονταν στις οροσειρές της Κρήτης, περιθαλπόμενοι από τον πληθυσμό μέχρι και το
φθινόπωρο του 1941.
Αγαπητοί συνεπαρχιώτες και φίλοι, η Μάχη της Κρήτης αποδείχθηκε ότι δεν ήταν μια
«χαμένη» μάχη. Όπως έχει πει ένας ιστορικός, «Και μετά την αποχώρηση των συμμαχικών
στρατευμάτων, συνεχίστηκε η αντίσταση των Κρητών. Οι Κρήτες μόνοι, χωρίς ελπίδα
αγωνίζονταν, αν και γνώριζαν πως η μάχη είναι χαμένη. Η σκέψη πως θα γίνονταν δούλοι,
τους έφερνε παραφροσύνη, και ως παράφρονες πολεμούσαν. Αν είχε προηγηθεί από τους
ιθύνοντες στοιχειώδης έστω προπαρασκευή αυτού του λαού (του Κρητικού), τότε η Μάχη της
Κρήτης θα είχε στεφθεί με τη νίκη».
Τιμή και δόξα στους προμάχους της Ελευθερίας, λοιπόν.
Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας.
Βασίλειος Λ. Θωμάς
ΙΝΒ23052011