1824
ΕΙΣΒΟΛΗ ΣΤΑ ΣΦΑΚΙΑ (Η ΤΡΙΤΗ)

Ο Χουσεΐν με τις ορδές του έχει ουσιαστικά καταστείλει την επανάσταση

στις ανατολικές επαρχίες του νησιού μέχρι και το Ρέθυμνο.

Σειρά τώρα έχουν τα Σφακιά το τελευταίο προπύργιο των επαναστατών.

Η ανάγκη έκανε τους απομείναντες πεντακοσίαρχους να συσκεφθούν,

εκεί αποφασίσθηκε να κάνουν αντιπερισπασμό από την θάλασσα στον Αιγύπτιο.

Παρακάλεσαν τους πλοιοκτήτες Χατζή Μπελιβάνη και Ανδρέα Κριαρά με δικά τους χρήματα να πάνε στην Ύδρα και

να νοικιάσουν 10 πολεμικά πλοία που μαζί με τα Σφακιανά θα πολεμούσαν τον Χουσεΐν από θαλάσσης.

 

16 Μαρτίου 1824

Οι φιλοπάτριδες καπετάνιοι παρέδωσαν στο Κοινό της Ύδρας 65,801 γρόσια,

όμως στο διάστημα αυτό ο Χουσεΐν είχε εισβάλει στα Σφακιά και δεν ωφέλησε

σε τίποτα η αποστολή, τα δε χρήματα τους δεν τους επιστράφηκαν ποτέ.

 

20 Μαρτίου 1824
Την περίοδο αυτή οι περισσότερες οικογένειες του Αποκόρωνα είχαν βρει

καταφύγιο στα Σφακιά, δεν υπήρχε Σφακιανή κατοικία να μην φιλοξενεί και μια οικογένεια

ακόμα και τα σπήλαια είχαν γεμίσει με αμάχους.

Υπολογίζεται ότι 3000 άμαχοι εκτός Σφακίων είχαν βρει καταφύγιο στην επαρχία.
 
Η προέλαση του Χουσεΐν με 26 χιλιάδες στρατό χωρίς αντίσταση μέχρι την Ανώπολη,

πιθανόν να οφείλεται στη Σφακιανή Πολιτική*.

Η μη αντίσταση των οπλαρχηγών σκοπό είχε την προστασία του άμαχου πληθυσμού.

Οι περισσότερες οικογένειες κρύφθηκαν στο Μεγάλο Φάραγγα, άλλες έφυγαν

με τα πλοία για τη Γαύδο και τα υπόλοιπα Ελληνικά νησιά για σωτηρία,

μόνο στη Μονεμβασία κατάφυγαν 12.000 άμαχοι και οπλοφόροι.

Ο αγνός πατριώτης Θεόδωρος Ξένος ναύλωσε Γαλλικό πλοίο και έσωσε χιλιάδες

απελπισμένους από τις ακτές των Σφακιών.

Στο φαράγγι της Αράδενας παρατάχθηκαν περίπου 300 αγωνιστές προβάλλοντας

αντίσταση στην προέλαση των εχθρών, οι απώλειες των παλικαριών ήταν μεγάλες

και λίγο έλλειψε να αποδεκατισθούν.

Δεν άργησε και η εντολή από την διοίκηση για την καταστροφή των αποθηκών του Λουτρού, μαζί της πήγαν τα τρόφιμα και τα πολεμοφόδια όλου του Κρητικού Αγώνα.

 * Σφακιανή πολιτική, όταν ο εχθρός είναι υπερβολικά ισχυρός και μη αντιμετωπίσιμος
τι θέση των όπλων αναλαμβάνει η πολιτική και οι διαπραγματεύσεις.

 

ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΠΕΝΤΑΚΟΣΙΑΡΧΟΥ ΧΑΤΖΗ ΓΕΩΡΓΗ ΚΕΛΑΪΔΗ.

Ο πεντακοσίαρχος Χατζή Γεώργιος με 32 παλικάρια του θα μείνει στο χωριό Άγιος Ιωάννης να κλείσει το δρόμο των Τούρκων προς το Μεγάλο Φάραγγα και τα  γυναικόπαιδα.

Ο ήρωας πεντακοσίαρχος ήξερε και ήξεραν ότι δεν υπήρχε διαφυγή όμως έμειναν και έπεσαν μέχρις ενός.
 
Θεία πρόνοια μετά τον Άγιο Ιωάννη οι εχθρικές δυνάμεις υποχώρησαν προς τα ανατολικά

και όχι προς τη Σαμαριά.


28 Μαρτίου 1824

Ο Χουσεΐν  αφήνει τα Σφακιά αφού σκότωσε 300 γυναικόπαιδα και 50 μαχητές.

 

6 Απριλίου 1824 ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ ΤΟΥ  ΤΟΜΠΑΖΗ

Ο αρμοστής Εμ. Τομπάζης αφού δεν έλαβε καμία βοήθεια από την Κεντρική Διοίκηση,

είδε τον όλεθρο του νησιού και τέλος των Σφακίων, αναχώρησε από την Κρήτη αφήνοντας προτροπές:

<< Αδελφοί  Κρήτες.Η αδιαφορία σας για πόλεμο και τα μεταξύ σας πάθη έφεραν την πατρίδα σε αυτή την κατάσταση, ώστε κινδυνεύει να πέσει στα χέρια του εχθρού.

Αισθάνομαι τον κίνδυνο και βλέπω ότι η διαμονή μου τίποτα δεν ωφελεί….για αυτό  και φεύγω… υπομείνετε για αγάπη της πίστης και της πατρίδας, αδελφοί, με τα άρματα στα χέρια για λίγο καιρό ακόμα και θεωρώ ότι και η ανώτατη Διοίκηση δε θα σας εγκαταλείψει>>. Λουτρό 6 Απριλίου 1824.

 

ΚΑΚΟΤΥΧΙΕΣ ΣΦΑΚΙΑΝΩΝ

Ο παπά Ανδρουλής Σκορδύλης, ο παπά Γεώργιος Χαρούπης, οι υπερήλικοι Αντώνιος Λυκάκης, Θεόδωρος Κούργελης και ο Γεώργιος Πωλάκης  με τις οικογένειες τους και φίλων τους ένα σύνολο 73 ανθρώπων πήραν το δρόμο της προσφυγιάς.

Όταν με το πλοιάριο τους περνούσαν από το Κάβο Σφηνάρι τους εντόπισαν τα Τούρκικα πλοία και αναγκάσθηκαν να αποβιβασθούν. Ψάχνοντας δρόμο επιστροφής για τα Σφακιά ένας ντόπιος τους υπέδειξε τόπο να κοιμηθούν, ο ίδιος το βράδυ τους πρόδωσε στους Τούρκους.

Το βράδυ της Μ. Παρασκευής 5 Απριλίου οι Τούρκοι τους έσφαξαν όλους,

μόνο η σύζυγος του παπά Σκορδύλη διέφυγε και μετά από τρεις μέρες την μάζεψε παραπλέον Σφακιανό πλοίο.
 
Ένα άλλο περιστατικό συνέβηκε την ίδια περίοδο. Ο Κουλετογιάννης με τη γολέτα του και πλήρωμα  42 άνδρες Ανωπολίτες και από τα γύρω χωριά, έσερνε ένα αραβικό μπρίκι το οποίο διεκδίκησαν άλλοι νησιώτες. Στην ναυμαχία βυθίστηκε η γολέτα του Κουλετογιάννη και  αφέθηκαν στη θάλασσα οι ναυαγοί, από αυτούς δεν έζησε κανείς. Το περιστατικό συζητήθηκε στην Ύδρα το 1841 από άτομο του πληρώματος του άλλου πλοίου, ο οποίος μεμφόταν τον καπετάνιο τους.

 

ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΩΝ ΠΕΝΤΑΚΟΣΙΑΡΧΩΝ ΑΝΔΡΑΚΩΝ.

Πολλοί αγωνιστές μετά την καταστολή της επανάστασης στην Κρήτη, έφυγαν και

πολεμούσαν στην Ηπειρωτική Ελλάδα, ανάμεσα τους ήταν και οι αδελφοί Ανδρακοί. 

Ο ήρωας πεντακοσίαρχος Νικόλαος Ανδρακός θα πέσει σε μάχη στη Ναύπακτο.

Ο αδελφός του επίσης πεντακοσίαρχος Σταύρος Ανδρακός θα επιστρέψει στη Κρήτη,

και θα προσπαθήσει  να ανάψει ξανά την φλόγα της επανάστασης.

Μετά από λίγους μήνες σε πολιορκία ενός Τούρκικου πύργου στο Μυλοπόταμο θα πέσει και αυτός ο αγνός πατριώτης.

  ΙΝΒ