ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ. Τα παλιά τα χρόνια που δεν υπήρχαν τα σημερινά μέσα μεταφοράς,
ο κόσμος έκανε πολυήμερες μετακινήσεις για να φθάσει στον προορισμό του.
Όταν κάποιος ξένος έφθανε σε χωριό των Σφακιών ήταν υποχρέωση των χωριανών να τον φιλοξενήσουν,
να του βάλουν ένα πιάτο φαί, και αν ήταν βράδυ να του εξασφαλίσουν ένα κρεβάτι για ύπνο.
Την ώρα που ο φιλοξενούμενος έτρωγε η οικοδέσποινα ήταν όρθια και περίμενε μήπως κάτι χρειασθεί.
Ο ξένος έτρωγε παρέα με τον οικοδεσπότη ενώ οι γυναίκες του σπιτιού έτρωγαν χωριστά
εκτός αν ο φιλοξενούμενος τύχαιινε να ήταν συγγενής οπότε συνέτρωγαν.
Τον διαβάτη φιλοξενούσε οικογένεια αξιέπαινη, ήταν τιμή να φιλοξενείς.
Όταν ο χωριανός έμπαινε στο καφενείο και έβλεπε ξένο ρωτούσε
αν έχει γνωστό ή συγγενή στο χωριό διαφορετικά έπρεπε να πράξει τα πρεπά.
Εκείνες τις εποχές θεωρούσαν προσβολή την προσφορά δώρων από τον φιλοξενούμενο.
ΡΙΖΙΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ
1
«Τον ανδρειωμένο μην τον κλαίς πάλι κι αν αστοχήσει
μα αν αστοχήσει μια και δυό πάλι ανδρειωμένος θάναι
πάντα ειν οι πόρτες του ανοικτές και οι τάβλες του στρωμένες ».
2
« Πέτε το οι γι άντρες, πέτε το τση τάβλας το τραγούδι,
γιατί κι η τάβλα θέλει το κι η συντροφιά αγαπά το
καλά αγαπά το,
κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χαρά μεγάλη το ΄χει
να πουν τραγούδι του σκαμνιού την τάβλα να πρεπίσουν,
την τάβλα και την συντροφιά ».
3
« Μάνα σαν έρθουν οι φίλοι μας, σαν έρθουν οι εδικοί μας
μην τωνε πεις και απόθανα και τσοι βαροκαρδίσεις
Στρώσε τους τάβλα να γευτούν κλίνη να κοιμηθούνε
στρώσε και παραπέζουλα να θέσουν τ΄αρματα τους.
Και το πρωί σα σηκωθούν και σ΄αποχαιρετούνε,
πες τους το πως απόθανα».
4
«Τούτες τις ημέρες το καλούν,
τούτες οι εβδομάδες
κι απούχει φίλο τον καλεί,
δικό του πρεμαζώνει
κι απούχει αγάπη στα μακριά
γράφει γράφει και μπέμπει ».
ΙΝΒ07102008