Οι ήρωες της οικογένειας Μποτωνάκη δείχνουν από μόνοι τους
την συμπεριφορά των Σφακιανών, ό ένας έπεσε για την απελευθέρωση του Σελίνου
και ο άλλος που, στην άλλη άκρη της Κρήτης στην Ιεράπετρα.
Έπεσαν για να ελευθερώσουν όχι την επαρχία τους αλλά την επαρχία κάποιου άλλου.
Μποτονάκης ή Μποτωνάκης Πωλιός. Ήρωας Οπλαρχηγός του 1821
Ο ιστορικός της επαρχίας μας τον σκιαγραφεί ως γενναιότατο.
Ο ήρωας οπλαρχηγός έπεσε πολεμώντας κατά την εκστρατεία για την
απελευθέρωση του Σελίνου, αρχές Ιουνίου του 1823.
Μποτονάκης ή Μποτωνάκης. Ήρωας του 1821
Νοέμβριος του 1822 η Ιεράπετρα πολιορκείτε από το Ν.Ρόκκα ή Ζερβονικόλα.
Στην επίθεση για την κατάληψη του φρουρίου ο Ζερβονικόλας
άρχισε να τρέχει προς το φρούριο όμως οι άνδρες του δεν τον ακολούθησαν
αλλά τράπηκαν σε φυγή προς τα βουνά.Οι Τούρκοι από τα τείχη γελούσαν
για την άσφαιρη φυγή των επίδοξων πολεμιστών του φρουρίου.
Ο Σφακιανός Μποτονάκης φανερά ενοχλημένος από την στάση των συναγωνιστών του,
έχοντας το τουφέκι του στον ώμο πλησίασε αμέριμνος το φρούριο,
οι Τούρκοι νόμισαν ότι ήταν αγγελιοφόρος.
Εκείνος αφού έφθασε κοντά, σημάδευσε προς το φρούριο και σκότωσε τον φρούραρχο,
μετά με την πιστόλα του τραυμάτισε έναν από τους διώκτες του,
το παλικάρι άφησε εκεί την τελευταία του πνοή.
Μποτωνάκης
Νεαρός αγωνιστής μετέφερε επιστολή των συνεπαρχιωτών μας προς τον Χατζημιχάλη Νταλιάνη το ξημέρωμα 18 Μαίου 1828, της μάχης του Φραγγοκάστελου.
Μποτωνάκης Ιωάννης, οπλαρχηγός.
Ήρωας οπλαρχηγός της επανάστασης 1866-69. Τραυματίσθηκε βαρειά στη διάρκεια της μάχης για την κατάληψη του φρουρίου Κισσάμου στις 20 Νοεμβρίου 1866.