Βούρβαχη Κατσουλή ή Μπουρμπαχοκατσουλή. Ηρωίδα καπετάνισα

των επαναστάσεων 1770 και 1774.

Κόρη του ηρωικού χωριού Ασφένδου Σφακίων.

Πατέρας της ηρωίδας ο υπαρχηγός στην επανάσταση του

Δασκαλογιάννη το 1770, Στρατής Βούρβαχης.

Η επανάσταση των Σφακιών στα 1770 πήγαινε από το κακό στο χειρότερο,

οι άνδρες μέρα με τη μέρα λιγόστευαν, δεν υπήρχαν εφεδρείες, δεν υπήρχε ποια ελπίδα.

Μετά τη μάχη της Ίμπρου δόθηκε εντολή τα γυναικόπαιδα να μαζευτούν για προστασία στο

Μεγάλο Φάραγγα.

Όμως η κόρη του υπαρχηγού δεν τα ακολούθησε, μαζί της έμειναν και αρκετές νεαρές κοπέλες.

Με αυτές τις νεαρές δημιουργεί το πρώτο σώμα γυναικών μαχητών, πράγμα πρωτόγνωρο για

την εποχή και την τότε νοοτροπία των Σφακιανών. Η επόμενη μάχη δόθηκε για να κρατηθεί η

Ανώπολη, οι αγωνιστές ήταν τόσο λίγοι που αποφασίσθηκε να τοποθετηθούν αραιά και σε

ομάδες για να νομίσει ο εχθρός ότι είναι πολλοί. Σε αυτή την άνιση μάχη της Ανώπολης

πολεμά με θάρρος το σώμα των γυναικών με τις οδηγίες της Κατσουλής, αρκετές από τις νεαρές

κοπέλες θα πέσουν μαχόμενες.

Όπως γράφει ο Ν. Αγγελής << στην μάχη της Ανώπολης πήραν το βάπτισμα του πυρός και οι

γυναίκες, πέντε – έξη που ξέφυγαν δεν άφησαν πια, για χρόνια πολλά το τουφέκι. Βγήκαν στα

βουνά και πολεμούσαν σαν άνδρες.  Η ιστορία έσωσε τα ονόματα μερικών από δημοτικά

τραγούδια. Ήταν η Μπουρμπαχοκατσουλή κόρη του Βούρβαχη ....>>.

Θα δώσει το παρών στη μάχη της Αράδενας όπου θα θρηνήσει τον ήρωα πατέρα της,

ακολούθως συμμετείχε και στις αψιμαχίες γύρω από τις Μαδάρες.

Όταν ήλθε η ώρα της παράδοσης των καπετάνιων για να τους επιβληθεί η τιμωρία, όπως όριζε η

συνθήκη ειρήνης, η ηρωίδα δε θα παραδοθεί πιστή στους αγώνες των Σκορδυλών επί

ενετοκρατίας και των Βουρβάχων επί τουρκοκρατίας θα συνεχίσει καταδιωκόμενη.

Λίγα χρόνια μετά την επανάσταση Δασκαλογιάννη, το 1774, θα τη δούμε μπροστάρισα στην

πολιορκία και εξόντωση του αγά Αληδάκη στον Εμπρόσνερο Χανίων.

Κατά την διάρκεια της ένδοξης μάχης θα πέσει πολεμώντας, δίνοντας και τη

ζωή της για την πατρίδα.

 

Ο λαϊκός ριμαδόρος στο προσκλητήριο των ηρώων θα υμνήσει:

<< ...Κλαιν την Μπουρμπαχο-Κατσουλή με τη μακρά πλεξούδα

απού πολέμ’ αντρείστικα κι άς ήταν κοπελούδα...>>

Ο ιστορικός Ιωάννης Μουρέλος στο βιβλίο του ΒΟΥΡΒΑΧΟΙ κάνει ιδιαίτερη αναφορά με ι

κολακευτικά λόγια στη ζωή της όμορφης ηρωίδας.

ΙΝΒ 15092011