Μανουσογιαννάκης Αναγνώστης ( 1786 - 1881). Στρατάρχης Κρήτης στην επανάσταση του 1821.

    Γέννημα και θρέμμα της Ίμπρου, εγγονός του Μανούσακα(Μανούσου Πατακού) καπετάνιου της επανάστασης του Δασκαλογιάννη.

Ο ήρωας καπετάνιος, κατηχήθηκε στη Φιλική Εταιρεία από τους πρώτους στη Κρήτη.

 Ο όρκος που έδωσε ο Μανουσογιαννάκης στον Εμ. Βερνάρδο όταν κατηχήθηκε.

« ............Ευχαριστούμε  να δοκιμάσω και υπομείνω τον σκληρότερο θάνατον,

εάν λείψω εξ όλων των άνωθεν υποσχέσεων μου ή αν γίνω επίορκος ή προδότης ή

επίβουλος κατά των ομογενών μου και κατά των εταίρων της Πατρίδος»

Ο ένδοξος καπετάνιος του αγώνα του 1821 θα λάβει μέρος στις περισσότερες μάχες και

θα αναδειχθεί το 1828 στρατάρχης Κρήτης.

Έλαβε μέρος στην επανάσταση του 1841.

Η εφημερίδα Λευκά Όρη Χανίων, στο φύλλο της  21 Νοέμβρη 1881 νεκρολογεί τον αγωνιστή γράφοντας:

« Εκείνο που ιδίως διέκρινε τον Αναγνώστην Μανουσογιαννάκη, την υψηλόκορμον αυτήν δρύν των Σφακίων,

ήτο ο μεγάλος προς την πατρίδα έρως του… Αγαθός* εις άκρον, γλυκύς δε και προσηνής τοις τρόποις και

τα μάλα φιλόξενος, είλκυσε πάντοτε όσον ουδείς άλλος της εποχής του την αγάπην και

τον σεβασμόν μικρών και μεγάλων. Ο εν τη μάχη λέων, ήτο άκακον αρνίον μετ’ αυτήν».

Φωτογραφία του ήρωα αρχηγού σε βαθύ γήρας.

* Ανδρείος

Μανουσάκης ή Μανούσος Πρωτοπαπαδάκης,  Χαΐνης - Οπλαρχηγός 1821

Γέννημα και θρέμμα του Ασκύφου από καλή γενιά. Ήταν αδελφός του πεντακοσίαρχου

Α. Πρωτοπαπαδάκη και του Πρωτόπαπα Γεωργίου.

Χαΐνης πριν την έναρξη της επανάστασης, ο ήρωας  θα συνεχίσει να αγωνίζεται

και τα χρόνια που η επανάσταση είχε βαλτώσει(1825-26) στην Κρήτη.

Συγκρότησε δικό του σώμα από 100 αγωνιστές Σφακιανούς και Αποκωρονιώτες και  πολεμούσε.

Τον Αύγουστο του 1822 πολέμησε την στρατιά του Χασάν στον Αλμυρό.

Κάποτε πληροφορήθηκε ότι ένας Μπουλούμπασης από το ασκέρι 7000 Τούρκων του Μουσταφά,

βίασε μια χριστιανή στο Κεφαλά,οργάνωσε ολιγομελή ομάδα και πήγε στο σπίτι

που έμεναν οι δράστες και τους έσφαξαν. Ο Μανουσάκης πέρασε ανάμεσα από τόσους Τούρκους

και ο Μουσταφάς το θεώρησε ύψιστη προσβολή και απείλησε εισβολή στα Σφακιά.

Μετά από προδοσία συνελήφθησαν ο Τσακίρης και τρεις Αποκωρονιώτες άνδρες του Μανουσάκη, 

ο Μουσταφάς διέταξε και τους εκτέλεσαν μπροστά στους συλληφθέντες Σφακιανούς καπετάνιους, όταν ο Μανουσάκης έμαθε τον προδότη τον κατακρεούργησε.

Αργότερα(1826) θα εκτελέσει τον έμπιστο του Μουσταφά πασά, Χριστιανό,

που ήθελε να το παίξει Κεχαγιάς Σφακίων.

Το 1829 πολέμησε μαζί με τους Μανουσέλη και Δεληγιαννάκη στη μάχη του Γάλλου Ρεθύμνης όπου και τραυματίσθηκε στο πόδι μένοντας κουτσός.

Αν και πέρασαν αρκετά χρήματα από τα χέρια του ως λάφυρα του εχθρού όλα τα διέθεσε για τους άνδρες του.

Πέθανε φτωχότατος στο νοσοκομείο του Ναυπλίου.

Ο ιστορικός της επαρχίας μας γράφει:

<< Ο ανήρ ήτο μεν υπέρ το δέον μικρός το σώμα αλλά την καρδία και

τα κατορθώματα μέγας και περιώνυμος >>

Πρωτοπαπαδάκης Εμμανουήλ. Ήρωας πεντακοσίαρχος του 1821.

Πατέρας του ήταν ο πεντακοσίαρχος Αναγνώστης Πρωτοπαπαδάκης που έπεσε στη Μαλάξα το 1822. Ο Μανόλης αν και πολύ νέος αναδείχθηκε πεντακοσίαρχος προς τιμήν του πατέρα του, το ανδρείο παλικάρι θα σκοτωθεί στην πολιορκία και κατάληψη του Καστελιού της Κισσάμου το Μάιο του 1823. 

Λιάπης Σήφης (1850-1894).  Χαίνης, οπλαρχηγός.

Ο θρύλος της τελευταίας περιόδου της Τουρκοκρατίας,

ο ήρωας χαΐνης που έδρασε σαν εκδικητής των ανομιών του κατακτητή.

Ήταν από την Ίμπρο και από την ηρωική οικογένεια των Βολούδιδων, η  χειμερινή κατοικία του ήταν στο Βουβά.

Όπου υπήρχαν άνομοι κατακτητές ο Λιάπης με τις αιφνιδιαστικές του επιθέσεις τους εξόντωνε. 

Σβέλτος και  γρήγορος σαν άνεμος κατάφερνε να ξεφεύγει από τις ενέδρες των κατακτητών, μια φορά τον είχαν κυκλώσει οι κατακτητές σε συγγενικό του σπίτι, αυτός φόρεσε ένα σκαμπό στο κεφάλι και από πάνω το κάλυψε με κάποιο ρούχο και διέφυγε, αφού οι διώκτες του είχαν κτυπήσει  το σκαμπό και όχι το κεφάλι του. 

Η καταδρομική ομάδα του ήταν ολιγομελής  αλλά αποτελούνταν από παλλικάρια διαλεγμένα όπως τον ανηψιό του Νίκο Γαλάνη από το Ροδάκινο, το Στέλιο Μαμάλιο, το Τσάκαλο, το Μανόλη Τσούρδο από το Ασκύφου, το Βαγιωνή κα.

  Το τέλος του παλικαριού (20-05-1894) προήλθε από Ελληνικό χέρι, ενεπλάκη σε φιλονικία στο λιμάνι του Πειραιά και τον σκότωσε ένα κακουρές όπως μας μεταφέρει το ποίημα.

Μοιρολόι της μάνας για το θάνατο του:

Έξεν υγιούς εγέννησα και τα έξε αντρειωμένους,

και τα έξε μου τσί φέρασι στην τάβλα σκοτωμένους.

Μα σύ ‘σουν ο καλύτερος , Σήφη μου παινεμένε,

κι ούλοι οι Τούρκοι τρέμασι εσένα, αντρειωμένε.

Απού τσί Τσιριντάνηδες αν είχα σου βαρούσι,

δεν ήτον παραπόνεση, γιατί κι αυτοί πονούσι.

Μα ‘να θεριό που το ‘τρεμε Ανατολή και Δύση ,

κρίμα ‘τον ένας κακουλές να μου το καταλύσει.

Μια ακόμα φωτογρφία του ήρωα.

INB26062009

ΕΠΙΚ14022013